#baasineigenk.. (of waarom ik tegen het plan van Schippers ben)

Het is alweer een aantal maanden geleden dat ik bij twee verloskundigen in de bus zat en hun gesprek hoorde, maar het heeft indruk op me gemaakt. Ik heb vaak terug gedacht aan wat ze allemaal zeiden. Wat ze nou precies aan elkaar vertelden dat zo’n indruk op me maakte vind ik moeilijk om mijn vinger op te leggen. Het was meer het gevoel dat ik er bij kreeg. Wat ik tussen de regels door hoorde, niet wat ze expliciet zeiden.

Ze stapten in bij de halte polikliniek. Gezellig, twee collega’s die elkaar ook graag mogen en allebei dezelfde bus naar huis moesten hebben. Ik dacht eerst dat ze verpleegkundigen waren. Want ja, zo ongeëmancipeerd is mijn onderbewuste ik. Ze waren lekker luid aan het kletsen, over ditjes en datjes, persoonlijke dingen, tot ineens het onderwerp naar het werk, ‘de afdeling’, verschoof. Uit de manier waarop ze praatten over de verpleegkundigen op hun afdeling maakte ik op dat ze niet tot die groep behoorden. Artsen dus? Ik dacht nog, wat zijn die lekker vroeg klaar dan! Tot ik de dames ook over de artsen en coassistenten van hun afdeling hoorde, alsof ze ook daar niet bij hoorden.

Mijns inziens was er maar één afdeling in het ziekenhuis waar er drie in plaats van twee facties met elkaar samenwerken. Waar niet alleen de artsen de behandeling van een patiënt bepalen, en alleen de verpleegkundigen helpen met uitvoeren, maar waar nog een derde partij is die meebepaalt en mee behandelt, verloskunde.

Zonder specifieke verhalen en enge details te vertellen, verwoordden deze dames precies waarom ik níet in het ziekenhuis wil bevallen. Ze hadden het niet specifiek over keren dat het fout gegaan was. Ze benoemden geen gevallen waar zij, of juist de gynaecologen een fout hadden gemaakt, maar ik kreeg toch het gevoel alsof er niet optimaal werd samengewerkt tussen deze groepen. En het klonk alsof daar één iemand de dupe van was, en dat was de bevallende vrouw. Maar dat zou natuurlijk heel goed mijn subjectieve beleving kunnen zijn als ‘nieuwe moeder’.

Uit onderzoek blijkt dat de ernstigste fouten die gemaakt worden tijdens de bevalling vaak gebeuren omdat er iets mis gaat bij de communicatie bij de overdracht. De overdracht van verloskundige (thuis of in het ziekenhuis) aan de gynaecoloog, maar ook de overdracht van de ene shift aan de andere. Niet die thuisbevallingen zijn zo risicovol, maar de bevallingen die lang duren, en waar er een wisseling van zorgverleners plaatsvindt. Bovendien blijkt uit onderzoek dat er meer onnodige ingrepen plaatsvinden in het ziekenhuis.

Minister Schippers wil iets aan de babysterfte in Nederland doen. Ze weet dat juist de overdracht het kritieke punt is in een bevalling. Haar oplossing is om verloskundigen en gynaecologen te dwingen samen te werken door ze te verplichten om in één maatschap, vanuit het ziekenhuis samen te werken. Ik begrijp dat ze dat wil, haar theorie is dat ze dan beter zouden gaan samenwerken. Maar als dat nú al niet binnen ziekenhuizen gebeurt, waarom zou dat dan wél gebeuren als je ze dwingt?

Er zijn zoveel redenen dat ik blij ben dat ik (thuis) onder begeleiding van een verloskundige ben bevallen. Ik weet zeker dat ik niet zo ontspannen was geweest als ik in het ziekenhuis gelegen had. Dan was mijn ontsluiting minder snel gevorderd en had mijn bevalling langer geduurd. Bovendien geloof ik dat verloskundigen meer trucjes gebruiken om vrouwen te laten ontspannen, de ontsluiting te bevorderen of zelfs de baby er makkelijker uit te laten persen.

Ik kreeg Jim er eerst niet uitgeperst. Ik kreeg hem niet ‘het hoekje om’. Het advies van de verloskundige was om even op de wc te proberen te persen. Ik werd overeind geholpen, heb twee persweeën op de wc gehad, vond die pershouding verschrikkelijk dus lag na vijf minuten weer op bed, maar toen was Jim dus wel het hoekje om. Ik betwijfel ten zeerste of een gynaecoloog me dit advies had gegeven. En wat als ik een ruggenprik gehad had? Dan had ik niet eens op kunnen staan.

Dit is natuurlijk geen onafhankelijk onderzoek en is puur mijn subjectieve beleving. Maar ook uit onderzoek blijkt dat er bij gelijkwaardige bevallingen, met het enige verschil dat ze thuis of in het ziekenhuis plaatsvinden, in het ziekenhuis meer medische ingrepen gebeuren. Pijnstilling, meer inknippen, meer kunstverlossingen. Is dat verkeerd? Dat hangt helemaal van je mening af, maar persoonlijk ben ik blij dat ik twee verschrikkelijke persweeën op de wc heb gehad, in plaats van een knip en een vacuümpompverlossing.

Ik hoor mijn collega-onderzoekers in het ziekenhuis hier, vaak afgeven op arts-specialisten waar ze mee samenwerken. Ze zijn arrogant, weten het altijd beter en kunnen zich niet, of doen niet de moeite zich in te leven in hun patiënten. Ik vind dat altijd een beetje overdreven, want de meeste arts-specialisten doen volgens mij heel goed werk. Bovendien zijn deze karaktereigenschappen vaak nodig om te komen waar zij gekomen zijn. Maar mijn collega’s hebben wel een punt. Als je niet in aanraking hoeft te komen met zo’n persoon, kun je dat maar beter voorkomen.

Aan de andere kant zijn verloskundigen natuurlijk ook een bepaald type. Deze (meestal) vrouwen zijn volgens mij best streng en dominant en zijn niet bang de leiding te nemen als dat nodig is. Soms moet dat nou eenmaal als je een (in paniek rakende) bevallende vrouw, en haar partner, moet begeleiden. Volgens mij hebben ze echter meer inlevingsvermogen dan gynaecologen.

Wat denk je dat er gebeurt als je verloskundigen en gynaecologen verplicht samen laat werken? Behalve een botsing van ego’s die misschien voor gevaarlijke situaties zal zorgen, zal het er in de praktijk op neerkomen dat de gynaecoloog het geld achter zich heeft, vanuit het ziekenhuis, en dus de baas wordt. Denk ik. Met alle medicalisering die daar bij hoort. Denk ik.

Allemaal puur mijn gevoelens hè, maar mijn gevoelens zijn hier héél sterk over. Blij dat ik hier niet mee te maken heb gekregen, als zwangere en bevallende. Ik ben een beetje bang dat de zwangeren tussen deze partijen vast zullen komen te zitten. En dat zij dus eigenlijk de dupe zullen worden. En dat de babysterfte helemaal niet beter zal worden van dit plan. Ik ben zelfs een beetje bang dat het de babysterfte zal bevorderen… In elk geval kunnen we niet zeggen dat de babysterfte beter of slechter zal worden, want dat hebben we helemaal niet wetenschappelijk onderzocht!

Ik was eigenlijk niet van plan om een column over dit onderwerp te schrijven, en al helemaal niet zo’n lange. Het is ook niet zo samenhangend geworden als ik wilde, maar ik moest het kwijt. Ik las het interview met Beatrijs Smulders (o.a. van het boek ‘Veilig bevallen’) in het Volkskrant magazine zaterdag, en zij verwoordt deels dezelfde zorgen als ik heb. En ze roept op tot actie. Dus hier ben ik. Ik kom in opstand en ik lobby.

“Dat ik het als geëmancipeerde vrouw in 2016 nog moet meemaken dat we ons laten onderdrukken door die arrogante lobbyisten en paternalistische artsen!”

– aldus Beatrijs Smulders. Lees het interview op de Volkstrant website (Helaas moet je wel abonnee zijn)

De hashtag die Beatrijs Smulders oorspronkelijk gebruikte op Twitter was #baasineigenkut. In het interview met de Volkskrant zegt ze dat ze dat niet zo had moeten zeggen. Dat ben ik niet met haar eens. Het zegt namelijk precies wat ik vind dat het probleem is. We proberen met zijn allen geëmancipeerd en feministisch te zijn. Op papier zijn we dat ook. Vrouwen mogen hun eigen beslissingen maken, zelf bepalen wat ze dragen, met wie ze naar bed gaan, hoe ze zijn in bed, ze zijn de baas in eigen buik, mogen kiezen of ze borstvoeding geven enzovoorts, enzovoorts. Maar tegelijkertijd hebben we constant publiekelijk commentaar op vrouwen, sletten, loedermoeders, borstvoedingsmaffia, flesvoedingsmaffia en ga zo maar door. Er zijn nog steeds allerlei ‘regels’ waardoor we vinden dat we te pas en te onpas commentaar mogen leveren op vrouwen en over ze mogen oordelen. Dat we ze terecht mogen wijzen, omdat ze niet doen wat wij willen dat ze doen. Commentaar waar ik trouwens schijt aan heb, maar dat terzijde. Als je nu de keus van vrouwen af gaat nemen om thuis te bevallen ben je ongeëmancipeerd bezig.

Babysterfte komt niet door thuis bevallen ‘an sich’. Er zijn hele andere oorzaken, dus mogen we alsjeblieft zelf kiezen waar we bevallen? En zoek alsjeblieft een echte oplossing, waardoor verloskundigen en gynaecologen beter samen kunnen werken, en niet gedwongen worden. Het ziekenhuis de baas maken van ze gaat niet werken.

Nogmaals ik schrijf dit volledig als leek, ik heb geen verstand van verloskundige zorg. Nog erger, ik ben ‘patiënt’. Ik hoop nog ten minste één keer te bevallen, dus mijn interesse is puur persoonlijk. Ik wil niet de dupe worden van de invoering van dit plan.

Dus: Ik ben tegen het plan van minister Schippers. Ik begrijp welk doel ze voor ogen heeft: betere samenwerking en lagere babysterfte, maar ik denk dat deze dwingende maatregel meer kwaad dan goed zal doen. Ik ben bang dat de zwangere vrouwen en pasgeboren baby’s de dupe zullen worden. Denk er alsjeblieft nog even over na! Doe het helemaal niet, of doe eerst een onderzoek. Een pilotstudy in één ziekenhuis met een paar verloskundige praktijken die wél positief tegenover dit idee staan. Als je die kunt vinden. En misschien blijkt dan wel dat Beatrijs en ik ongelijk hebben. Kan heel goed natuurlijk.

Of, dat kan ook natuurlijk, voer standaard de regel in dat alle bevallende vrouwen vast gebonden worden op een ziekenhuisbed, met een epiduraal in hun rug, benen wijd, knip erin en vacuümpomp erop. Meter hechtdraad om de poes weer dicht te naaien, doe er een steekje extra in voor de voldoening van ‘de man’. Kan ook. Is wel zo eerlijk, wordt iedereen hetzelfde behandeld. Is vast heel efficiënt ook. Maar kunnen we dat dan over een jaar of 15 doen, wanneer ik zeker weten klaar ben met kinderen krijgen?

 

 

Mijn complimenten als je je door dit hele, ietwat onsamenhangende relaas geworsteld hebt! Ik hoor graag jouw mening. 🙂