Je hoort weleens dat geitenmelk beter is dan koemelk voor je kindje, omdat deze lichter verteerbaar is. Er is zelfs speciale zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk, bijvoorbeeld Kabrita of NannyCare. Als je vlug even Googelt vind je inderdaad genoeg artikelen die claimen dat geitenmelk beter is. Dit zijn de top 5 artikelen van Google: 1 – candidadieet, 2 – blij suikervrij, 3 – gezondheidsnet, 4 – natuurarts & 5 – natuurdiëtist).
In deze artikelen staat dat geitenmelk meer vitamines, mineralen en essentiële vetzuren bevat. Ook zou deze melk minder lactose bevatten. Vaak wordt benadrukt dat geitenmelk beter te verteren is. Als reden wordt aangehaald dat de samenstelling meer lijkt op die van borstvoeding. Dat zou betekenen dat de caseïne-wei-eiwit verhouding en andere soorten eiwitten meer lijken op die in moedermelk.
Contents
Moet ik geitenmelk geven in plaats van koemelk?
Jim krijgt nog voornamelijk borstvoeding, maar als ik er niet bij ben krijgt hij koemelk. Als moeder wil ik natuurlijk het beste voor mijn kindje, daarom heb ik uitgezocht hoe het zit met de soort eiwit die in geitenmelk en koemelk zit, en heb ik de voedingswaardes naast elkaar gezet.
Eiwitsamenstelling
Ik heb verschillende websites geraadpleegd en eigenlijk staat op iedere dat de caseïne-wei verhouding ongeveer hetzelfde is in geitenmelk als in koemelk (bron). Wel vond ik dat een bepaald soort caseïne-eiwit (Alpha-S1) juist veel voorkomt in koemelk, maar niet of minder in geitenmelk. Dit zou het eiwit zijn dat koemelkeiwitallergie veroorzaakt. Een zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk lijkt daarom een goede optie. Het Voedingscentrum raadt echter af om een dergelijke soort kunstvoeding in de eerste zes maanden aan je baby te geven.
Ik heb ook gezocht naar wetenschappelijke bronnen waarin staat hoeveel van welke soorten eiwit de verschillende soorten melk bevatten, en welke soorten beter zouden zijn, maar ik heb helaas geen artikel kunnen vinden dat uitsluitsel bood. De boodschap is eigenlijk altijd: Borstvoeding is het beste, anders een zuigelingenvoeding op basis van koemelk. Heeft je kindje koemelkeiwitallergie? Kies dan voor een soort op basis van soja- of geitenmelk. Pas als je kindje één jaar oud is kun je gewone koemelk, geitenmelk of sojamelk geven.
Macronutriënten
Hieronder een tabel met de voedingswaarde van vier soorten koemelk en volle geitenmelk. Deze vijf soorten melk zijn allemaal goed verkrijgbaar in de supermarkt. Ze staan allemaal in de Nederlandse Voedingsmiddelentabel (NeVo-tabel) van het RIVM dus daar heb ik de informatie uitgehaald.
| Macro-nutriënten | Karnemelk (koe) | Magere koemelk | Halfvolle koemelk | Volle koemelk | Volle geitenmelk |
| Energie (kJ) | 131 | 150 | 192 | 258 | 284 |
| Energie (kcal) | 31 | 35 | 46 | 62 | 68 |
| Eiwit totaal (g) | 3.0 | 3.7 | 3.4 | 3.3 | 3.5 |
| Koolhydraten totaal (g) | 3.6 | 4.9 | 4.6 | 4.5 | 4.5 |
| Vet totaal (g) | 0.2 | 0.1 | 1.5 | 3.4 | 4.0 |
De volle geitenmelk kun je natuurlijk het beste vergelijken met volle koemelk. Er zit iets meer eiwit en vet in geitenmelk en daardoor bevat die iets meer energie. Verder verschillen de geiten- en koemelk niet veel van elkaar. Ook het suikergehalte is even hoog. Helaas stond er niet in de NeVo-tabel hoeveel van die suiker uit lactose bestond. De claim dat geitenmelk daar minder van bevat kon ik daarom helaas niet beoordelen.
Vetzuursamenstelling
In de artikelen die ik in de inleiding noemde staat dat geitenmelk meer essentiële vetzuren bevat. In de NeVo-tabel staat gelukkig wel wat de vetzuursamenstelling is van alle soorten melk, dus deze heb ik naast elkaar gezet.
| Vetzuursamenstelling | Karnemelk (koe) | Magere koemelk | Halfvolle koemelk | Volle koemelk | Volle geitenmelk |
| Vet totaal (g) | 0.2 | 0.1 | 1.5 | 3.4 | 4.0 |
| Verzadigd vet (g) | 0.2 | 0.1 | 1.0 | 2.2 | 2.5 |
| Transvet (g) | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 0.1 |
| Enkelvoudig onverzadigd vet (g) | 0.1 | 0.0 | 0.3 | 0.7 | 0.9 |
| Meervoudig onverzadigd vet (g) | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 0.2 |
| % linolzuur | 0.5% | 0.5% | 0.5% | 0.5% | 0.9% |
| % alfa-linoleenzuur | 1.4% | 1.4% | 1.4% | 1.4% | 2.9% |
| Cholesterol (mg) | 2.7 | 2.6 | 5.6 | 11.0 | 11.0 |
Zoals we al eerder zagen bevat de geitenmelk meer totaal vet, in totaal 0,6 gram meer. Daarvan is 0,3 gram verzadigd vet; 0,2 gram enkelvoudig onverzadigd vet; en 0,1 gram meervoudig onverzadigd vet. Van het meervoudig onverzadigd vet bevat geitenmelk procentueel gezien bijna twee keer zoveel linolzuur en alfa-linoleenzuur. Strikt genomen bevat geitenmelk dus inderdaad meer essentiële vetzuren. Het gaat echter maar om een paar procent. Het grootste deel van het vet bestaat uit verzadigd en transvet. Als je écht een goede bron zoekt voor essentiële vetzuren kun je beter vette vis of zaden en noten eten.
Mineralen en spoorelementen
Ik ben benieuwd, zit er in geitenmelk inderdaad meer calcium en andere goede mineralen en spoorelementen?
| Mineralen en spoor-elementen | Karnemelk (koe) | Magere koemelk | Halfvolle koemelk | Volle koemelk | Volle geitenmelk |
| Natrium (mg) | 37 | 44 | 39 | 39 | 40 |
| Kalium (mg) | 140 | 169 | 162 | 165 | 170 |
| Calcium (mg) | 108 | 127 | 122 | 122 | 120 |
| Fosfor (mg) | 93 | 106 | 102 | 102 | 90 |
| Magnesium (mg) | 10 | 12 | 12 | 12 | 13 |
| IJzer totaal (mg) | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 |
| Koper (mg) | 0.00 | 0.00 | 0.00 | 0.01 | 0.03 |
| Selenium (ug) | 1 | 1 | 1 | 2 | — |
| Zink (mg) | 0.41 | 0.46 | 0.41 | 0.46 | 0.50 |
| Jodium (ug) | 8.0 | 5.0 | 7.0 | 7.0 | 4.0 |
Geitenmelk bevat meer ijzer en koper, maar minder jodium en fosfor. De hoeveelheid calcium en andere mineralen en spoorelementen is ongeveer gelijk. Bovendien zijn de verschillen slechts klein.
Vitamines
En hoe zit het met de vitamines?
| Vitamines | Karnemelk (koe) | Magere koemelk | Halfvolle koemelk | Volle koemelk | Volle geitenmelk |
| Retinol activiteit equiv.(RAE) (ug) | 2 | 1 | 16 | 35 | 44 |
| Vitamine B1 (mg) | 0.02 | 0.03 | 0.03 | 0.03 | 0.03 |
| Vitamine B2 (mg) | 0.15 | 0.18 | 0.18 | 0.18 | 0.04 |
| Vitamine B6 totaal (mg) | 0.028 | 0.036 | 0.035 | 0.034 | 0.060 |
| Nicotinezuur (mg) | 0.1 | 0.2 | 0.1 | 0.1 | 0.1 |
| Folaat equivalenten (ug) | 7.9 | 7.0 | 6.4 | 6.5 | 1.0 |
| Vitamine B12 (ug) | 0.13 | 0.44 | 0.45 | 0.41 | 0.10 |
| Vitamine C (mg) | 1 | 0 | 1 | 0 | 1 |
| Vitamine D totaal (ug) | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 |
| Vitamine E totaal (mg) | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 0.0 |
| Vitamine K totaal (ug) | 2.5 | 0.0 | 0.7 | 1.4 | 0.5 |
Je ziet dat de vetoplosbare vitamines A, D en E meer in de volle soorten melk zitten. Iets meer vitamine A en D in geitenmelk, iets meer E in koemelk. Verder zit in de eerste duidelijk meer vitamine B6, maar minder B2, B3, B12, vitamine K en foliumzuur. De rest van de vitamines is onngeveer vergelijkbaar.
Conclusie
De meeste van de claims in de artikelen die stellen dat geitenmelk beter is zijn waar. Geitenmelk bevat inderdaad meer essentiële vetzuren, vitamine B6 en sommige mineralen. De verschillen met koemelk zijn echter niet groot, en bovendien bevat koemelk weer van andere voedingsstoffen meer.
Ok, borstvoeding is dus het beste voor je baby, dreumes of peuter, maar op een gegeven moment houdt dat op. Vanaf zes maanden kan je een zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk geven, maar het is niet nodig. Vanaf een jaar kun je gewone koemelk geven. Als je je daar beter bij voelt kun je die vervangen door geitenmelk, maar het hoeft niet. Tenzij je kindje allergisch is voor koemelkeiwit natuurlijk, dan is het een goede vervanging.
Wij gaan niet over op geitenmelk, maar blijven gewoon koemelk geven als ik niet in de buurt ben. Waar kiezen jullie voor?
7 reacties
Zeker weten geitenmelk! Van de vier mensen hier in huis hebben er 3 koemelkeiwitallergie. Bij mijn dochter zijn we daar pas na 2,5 jaar achter gekomen met alle gevolgen van dien. Dus koemelk, nee dat komt ons huis niet meer in!
Het enige punt dat ik op dit moment nog kan bedenken dat, naast de al genoemde argumenten, geitenmelk een streepje voor geeft is de calcium-fosfor verhouding. Het menselijk lichaam heeft dit in een verhouding 2:1 nodig. Zowel in geitenmelk als koemelk zit dus teveel fosfor waardoor het lichaam als het geen extra calcium binnenkrijgt via bijvoorbeeld groene bladgroenten, calcium aan de botten en tanden zal gaan onttrekken. Aangezien in geitenmelk de verhouding calcium fosfor ietsje meer in de buurt komt van het wenselijke dan in koemelk (2 : 1,5 in geitenmelk ten opzichte van 2 : 1,67 in koemelk) zou geitenmelk wat dat betreft een betere keuze zijn.
Kwam via via op je blog en vind informatie er interessant wat je hebt uitgezocht. Zat ook te overwegen naast borstvoeding geitenmelk te geven maar dus niet echt nodig om perse voor deze melk te gaan.
Miss even nog goed om te weten is dat je kleintje beter geen soya kan geven. Zitten enorm veel hormonen in. Meisjes kunnen vroegtijdig ongesteld worden en jongetjes zelfs borstvorming bij dagelijks gebruik. Havermelk is een betere optie.
Hai, eindelijk een nuttig artikel over dit onderwerp gevonden! Dus dank!! Mijn 4 de kind van bijna 10 maanden zelf gevoed. Vanaf 10 maanden wil ik afbouwen en overgaan op koemelk. In de USA is dat bijv. prima, maar in NL. not done…dus waarom pas vanaf 12 maanden overgaan op gewone melk (yoghurt kan toch ook vanaf 8 maanden bijvoorbeeld) Enig idee?
Yoghurt in een klein beetje kan zeker, maar niet als standaardmelk. Ze schijnen echt die toegevoegde stoffen in kunstvoeding nodig te hebben tot 12 maanden… maar die richtlijnen zijn overal anders inderdaad!
We hebben de geitenmelk kV gegeven naast de bv toen ik niet meer voldoende kon kolven. Daarna eerst over gegaan op gewone geitenmelk maar nu ook gewoon koe.
Wij geven nu net sinds een week koemelk, geen kunstvoeding meer. En dat gaat prima! Scheelt een bak met centen trouwens.